عه‌لی شونهه‌ڵگر شارلۆك هۆڵمزی هەولێر
عه‌لی شونهه‌ڵگر شارلۆك هۆڵمزی هەولێر

ساڵانێک‭ ‬چاوساغی‭ ‬پۆلیس‭ ‬و‭ ‬مۆتەکەی‭ ‬تۆمەتباران‭ ‬بووە،‭ ‬پیاوێكی‭ ‬زه‌حمه‌تكێشی‭ ‬نه‌خوێنده‌وار،‭ ‬به‌ڵام‭ ‬لێهاتوو‭ ‬و‭ ‬بلیمه‌ت،‭ ‬شوێنی‭ ‬ده‌ست‭ ‬و‭ ‬پێی‭ ‬سەدان‭ ‬کەسی‭ ‬دۆزیوەتەوە‭ ‬کە‭ ‬تاوانیان‭ ‬ئەنجام‭ ‬داوە،‭ ‬توانای‭ ‬عەلی‭ ‬شونهەڵگر‭ ‬بە‭ ‬جۆرێک‭ ‬بووە،‭ ‬نەوەک‭ ‬ته‌نیا‭ ‬پۆلیسی‭ ‬هەولێر،‭ ‬لە‭ ‬ناوەڕاست‭ ‬و‭ ‬خوارووی‭ ‬عێراقیش‭ ‬سوودیان‭ ‬لە‭ ‬تواناکەی‭ ‬بینیوە‭.‬

شێرزاد‭ ‬محه‌مه‌د‭ ‬عه‌لی‭ ‬له‌دایكبووی‭ ‬ساڵی‭ ‬1961ی‭ ‬هه‌ولێر،‭ ‬نه‌وه‌ی‭ ‬عه‌لی‭ ‬شونهه‌ڵگره‌‌،‭ ‬له‌‭ ‬نزیكه‌وه‌‭ ‬عه‌لی‭ ‬عه‌بدوڵڵای‭ ‬باپیری‭ ‬بینیوه‌،‭ ‬چه‌ندین‭ ‬چیڕۆكی‭ ‬ئەو‭ ‬كەسایەتییە‭ ‬سەرنجڕاكێشە‭ ‬بۆ‭ ‬(گڵكه‌ند)‭ ‬ده‌گێڕێته‌وه‌‭ ‬و‭ ‬ده‌ڵێ‭ ‬عه‌لی‭ ‬شونهه‌ڵگر‭ ‬كە‭ ‬ساڵی‭ ‬1903‭ ‬له‌‭ ‬گوندی‭ ‬(گردیش‭(‬ی‭ ‬ده‌شتی‭ ‬هه‌ولێر‭ ‬له‌دایك‭ ‬بووه‌،‭ ‬له‌‭ ‬ناوه‌ڕاستی‭ ‬بیسته‌كانی‭ ‬ته‌مه‌نی‭ ‬به‌هۆی‭ ‬ناكۆكیی‭ ‬له‌گه‌ڵ‭ ‬ئاغا،‭ ‬گونده‌كه‌ی‭ ‬خۆی‭ ‬بەجێ‭ ‬ده‌هێڵێ‭ ‬و‭ ‬ده‌چێته‌‭ ‬گوندی‭ ‬بنه‌سڵاوه‌ی‭ ‬بچووك‭ ‬و‭ ‬ئاوه‌دانی‭ ‬ده‌كاته‌وه‌،‭ ‬لەوێ‭ ‬ده‌ست‭ ‬به‌‭ ‬ئاژه‌ڵداری‭ ‬ده‌كات،‭ ‬دواتر‭ ‬خه‌ڵكی‭ ‬تر‭ ‬دێنه‌‭ ‬گونده‌كه‭.‬

شه‌وێك‭ ‬پیاوه‌كانی‭ ‬ئاغا‭ ‬ده‌چن‭ ‬بۆ‭ ‬گوندە‭ ‬نوێیەكەی،‭ ‬بۆ‭ ‬ئه‌وه‌ی‭ ‬ئاژه‌ڵی‭ ‬لێ‭ ‬بدزن،‭ ‬به‌ڵام‭ ‬ئاشكرا‭ ‬ده‌بن‭ ‬و‭ ‬ڕاده‌كه‌ن،‭ ‬بۆ‭ ‬سبەینێ‭ ‬حاجی‭ ‬عه‌لی‭ ‬شوێنپێی‭ ‬پیاوه‌كان‭ ‬ده‌بینێته‌وه‌‭ ‬و‭ ‬به‌دوایاندا‭ ‬ده‌ڕوات‭ ‬تا‭ ‬ده‌گاته‌وه‌‭ ‬گونده‌كه‌ی‭ ‬خۆی،‭ ‬له‌و‭ ‬كاته‌وه‌‭ ‬هه‌ست‭ ‬به‌‭ ‬به‌هره‌كه‌ی‭ ‬ده‌كات‭ ‬و‭ ‬خه‌ڵكیش‭ ‬پێ‭ ‬ده‌زانن‭ ‬و‭ ‬بلیمه‌تیی‭ ‬عه‌لی‭ ‬شونهه‌ڵگر‭ ‬بۆ‭ ‬هه‌موو‭ ‬لایه‌ك‭ ‬ئاشكرا‭ ‬ده‌بێت‭.‬

بەم‭ ‬شێوەیە‭ ‬عەلی‭ ‬شونهەڵگر‭ ‬ناوبانگ‭ ‬پەیدا‭ ‬دەكات‭ ‬و‭ ‬بەم‭ ‬هۆیەوە‭ ‬چەند‭ ‬جارێك‭ ‬لە‭ ‬ژیانیدا‭ ‬ڕووبەڕووی‭ ‬كێشەی‭ ‬گەورە‭ ‬دەبێتەوە،‭ ‬شێرزادی‭ ‬نەوەی‭ ‬دەڵێ‭ ‬زۆرجار‭ ‬له‌لایه‌ن‭ ‬كه‌سوكاری‭ ‬ئه‌و‭ ‬تۆمه‌تبارانه‌ی‭ ‬باپیرە‭ ‬عەلی‭ ‬شوێنپێی‭ ‬ده‌دۆزینەوە،‭ ‬گرفتی‭ ‬بۆ‭ ‬دروست‭ ‬دەكرا‭ ‬و‭ ‬هه‌ڕه‌شه‌ی‭ ‬لێ‭ ‬ده‌كرا،‭ ‬بەڵام‭ ‬باپیرەی‭ ‬نیازی‭ ‬نەبووە‭ ‬دەستبەرداری‭ ‬به‌هره‌كه‌ی‭ ‬بێت‭ ‬و‭ ‬ویستوویه‌تی‭ ‬هاوكاری‭ ‬ئه‌و‭ ‬كه‌سانه‌‭ ‬بێت‭ ‬كه‌‭ ‬تاوانیان‭ ‬له‌‭ ‬دژ‭ ‬ئه‌نجام‭ ‬ده‌درێت،‭ ‬بەم‭ ‬شێوەیە‭ ‬ده‌رفه‌تی‭ ‬حه‌وانه‌وەی‭ ‬له‌‭ ‬گوندەكەی‭ ‬خۆیشی‭ ‬نامێنێ‭ ‬و‭ ‬به‌‭ ‬یه‌كجاری‭ ‬ماڵی‭ ‬ده‌باته‌‭ ‬ناو‭ ‬شاری‭ ‬هه‌ولێر‭ ‬و‭ ‬له‌‭ ‬گه‌ڕه‌كی‭ ‬خانه‌قا‭ ‬نیشته‌جێ‭ ‬ده‌بێت‭.‬

كار‭ ‬دەگاتە‭ ‬ئەوەی‭ ‬ده‌سه‌ڵاتی‭ ‬دادوه‌ری‭ ‬و‭ ‬ده‌زگای‭ ‬لێكۆڵینه‌وه‌ی‭ ‬تاوانه‌كانی‭ ‬هه‌ولێر‭ ‬به‌‭ ‬بلیمه‌تیی‭ ‬ئه‌و‭ ‬پیاوه‌‭ ‬ده‌زانن،‭ ‬بۆیه‌‭ ‬چه‌ندین‭ ‬تاقیكردنه‌وه‌ی‭ ‬پراكتیكیی‭ ‬پێ‭ ‬ئه‌نجام‭ ‬ده‌ده‌ن،‭ ‬دوای‭ ‬دڵنیابوونه‌وه‌‭ ‬له‌‭ ‬به‌هره‌كه‌ی،‭ ‬لەسەر‭ ‬ڕەزامەندیی‭ ‬موتەسەڕیفی‭ ‬ھەولێر‭ ‬بەناونیشانی‭ ‬شوونھەڵگر‭ ‬دای‭ ‬ده‌مه‌زرێنن‭ ‬و‭ ‬مۆڵەتی‭ ‬چەک‭ ‬ھەڵگرتنی‭ ‬دەدەنێ‭.‬

ئیتر‭ ‬عەلی‭ ‬شونهەڵگر‭ ‬داوای‭ ‬له‌‌‭ ‬پۆلیس‭ ‬كردووه‌‭ ‬كە‭ ‬تاوانێك‭ ‬ڕووی‭ ‬دا،‭ ‬ده‌ستكاریی‭ ‬كه‌لوپه‌لی‭ ‬شوێنه‌كه‌‭ ‬نه‌كه‌ن‭ ‬تاوه‌كو‭ ‬شوێن‭ ‬ده‌ست‭ ‬و‭ ‬پێی‭ ‬تۆمه‌تباره‌كه‌‭ ‬بزر‭ ‬نه‌بێت‭.‬

ده‌زگای‭ ‬پۆلیسی‭ ‬هەولێر‭ ‬ناوبانگیی‭ ‬زیرەكی‭ ‬ئەو‭ ‬پیاوە‭ ‬دەگەیەننە‭ ‬پارێزگاكانی‭ ‬تری‭ ‬عێراق،‭ ‬وای‭ ‬لێ‭ ‬دێت‭ ‬چه‌ندین‭ ‬جار‭ ‬له‌‭ ‬پۆلیسی‭ ‬به‌غدا،‭ ‬مووسڵ،‭ ‬به‌سره‌‭ ‬و‭ ‬پارێزگاكانی‭ ‬ترەوە‭ ‬به‌دوای‭ ‬عەلی‭ ‬شونهەڵگردا‭ ‬دەنێرن‭ ‬بۆ‭ ‬دۆزینه‌وه‌ی‭ ‬ئه‌و‭ ‬تۆمه‌تبارانه‌ی‭ ‬له‌‭ ‬ده‌ستی‭ ‬پۆلیس‭ ‬و‭ ‬یاسا‭ ‬ڕایان‭ ‬كردووه‌‭.‬

دوای‭ ‬ئەوەی‭ ‬عه‌لی‭ ‬عه‌بدوڵڵا‭ ‬شونهه‌ڵگر‭ ‬ساڵی‭ ‬1969‭ ‬لە‭ ‬هەولێر‭ ‬كۆچی‭ ‬دوایی‭ ‬دەكات،‭ ‬ناو‭ ‬و‭ ‬ناوبانگی‭ ‬له‌‭ ‬كتێب‭ ‬و‭ ‬چه‌ندین‭ ‬چیڕۆكی‭ ‬جۆراوجۆر‭ ‬له‌سەر‭ ‬زاری‭ ‬ئه‌و‭ ‬كه‌سانه‌‭ ‬ده‌گێڕدرێنه‌‌وه‌‭ ‬كه‌‭ ‬به‌‭ ‬چاوی‭ ‬خۆیان‭ ‬كارەكانیان‭ ‬بینیوه‌،‭ ‬شه‌هید‭ ‬كاردۆ‭ ‬گه‌ڵاڵی‭ ‬یه‌كێك‭ ‬له‌‭ ‬پارێزه‌ره‌‭ ‬دیاره‌كانی‭ ‬هه‌ولێر‭ ‬بوو،‭ ‬دوای‭ ‬ئه‌وەی‭ ‬بۆ‭ ‬نامه‌ی‭ ‬ماسته‌ره‌كه‌ی‭ ‬سوود‭ ‬له‌‭ ‬تواناكانی‭ ‬عه‌لی‭ ‬شونهه‌ڵگر‭ ‬ده‌بینێت،‭ ‬كتێبێك‭ ‬به‌ناونیشانی‭ ‬(عه‌لی‭ ‬شونهه‌ڵگر‭ ‬پسپۆرێكی‭ ‬به‌هره‌وه‌ر‭ ‬بوو)‭ ‬له‌باره‌ی‭ ‬ژیان‭ ‬و‭ ‬بلیمه‌تی‭ ‬عه‌لی‭ ‬شونهه‌ڵگر‭ ‬ده‌نووسێ،‭ ‬له‌‭ ‬كتێببه‌كه‌یدا‭ ‬باس‭ ‬له‌‭ ‬دیوه‌‭ ‬یاسایییه‌كانی‭ ‬هه‌ڵگرتنه‌وه‌ی‭ ‬شوێنه‌واری‭ ‬تاوان‭ ‬ده‌كات‭ ‬و‭ ‬ئاماژه‌‭ ‬به‌‭ ‬به‌هره‌ی‭ ‬عه‌لی‭ ‬شونهه‌ڵگر‭ ‬ده‌كات،‭ ‬كه‌‭ ‬چه‌ند‌‭ ‬كاریگه‌ر‭ ‬بووه‌‭ ‬له‌‭ ‬هه‌ڵگرتنه‌وه‌ی‭ ‬شوێنەواری‭ ‬تاوان‭.‬


X
Copyright ©2024 gilkend.com. All rights reserved